قبلا در مورد سیستم کلی یو پی اس, تفاوت آن با استابلایزرها و نیز خطرات موجود در سیستم برق عادی شهر صحبت شد.
در این بخش میخواهیم تقسیم بندی های کلی یو پی اس ها را بیان کنیم.
یو پی اس ها از لحاظ نحوه و روش کارکرد به سه دسه کلی تقسیم می شوند:
1) OFF-LINE
2) LINE-INTERACTIVE
3) ON-LINE
صرفنظر از طراحی خاص هر یک، چند ویژگی مهم در تمامی یو پی اس ها مشترک است. همه آنها دارای باتری هستند و تا زمانی که برق شهر قابل استفاده است انرژی را در باتریها ذخیره می کنند و پس از قطع برق شهر انرژی باتری را به جریان متناوب AC تبدیل می کنند.بنابراین تمام سیستمها باید دارای شارژ باتری و مدار اینورتر باشند.
همچنین تمام یو پی اس ها دارای یک سیستم Bypass هستند که همراه با یک سوئیچ در خروجی وسیله, ارتباط با تحهیزات برقی را جهت تغذیه مستقیم از برق شهر فراهم می کنند. در بسیاری از موارد مدار سوئیچ خروجی با به کاربردن سوئیچهای استاتیک تکمیل می شود. البته در یوپی اس های توان پایین این کار به وسیله رله انجام می گیرد.
مزایای یو پی اس (UPS) نسبت به استابلایزر (Stabilizer)
برای جلوگیری از نویز و نوسانات برق شهر هم می توان از دستگاه استابلایزر (Stabilizer) و هم از دستگاه یو پی اس (UPS) استفاده نمود ولی استابلایزرها نمی توانند مانع از آسیب های جدی حاصل از قطع ناگهانی برق شهر برای دستگاههای خاص ( آزمایشگاهی، پزشکی، انفورماتیک، سرورها و ...) شوند، در حالی که UPS ها نه تنها این نقیصه را برطرف می کند بلکه توانایی جبران خلاء برق شهر را نیز دارند و همچنین مشکلاتی که در اثر قطع و وصل های پی در پی انجام می گیرد را مرتفع می نماید.
از سوی دیگر, یو پی اس (UPS) ها، دارای نرم افزاری هستند که توانایی نمایش فرکانس (Frequency)، ولتاژ (Voltage)، جریان برق ورودی و خروجی، بار مصرفی (Load) و مقدار شارژ باتری سیستم شما را دارند که در صورت بروز مشکلاتی از قبیل قطع برق یا نوسانات شدید ( پائین وبالا بودن ولتاژ شهر بیش از حد نرمال) آن را رفع نموده و یا با دادن هشدار اطلاع رسانی می نمایند. از ویژگیهای دیگر این دستگاه ها میتوان به قابلیت خاموش نمودن هوشمند دستگاه توسط کامپیوتر از طریق شبکه و اینترنت (جهت حفظ اطلاعات و حفاظت از سیستم های کامپیوتری) اشاره کرد.
استابلایزرها (Stabilizer) توانایی بسیار بالایی در حذف نوسانات و تسطیح و تثبیت ولتاژ برق شهری دارند ولی برای استفاده از امتیازات بالا با توجه به حساسیت بالای برخی دستگاه ها، استفاده از UPS جهت مصارف پزشکی، آزمایشگاهی، سرورها و دیتا سنترها پیشنهاد می گردد.
از جمله مشکلات برق شهرکه میتوان با استفاده از یو پی اس از آنها در امان ماند, می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
قطع برق شهر (Black Out)
در صورت بروز این مشکل, یوپی اس با استفاده از باتری تا زمانی که انرژی ذخیره شده در آن اجازه می دهد، توان مصرفی تجهیزات را فراهم آورد. این مدت میتوان از 10 الی 20 دقیقه (جهت بک آپ گیری از اطلاعات مهم و خاموش کردن صحیح دستگاه ها) تا چندین ساعت (برای ادامه کار و جلوگیری از قطع سیستم ها) منغییر باشد.
کاهش ناگهانی ولتاژ (Power Sag)
این پدیده معمولا بر اثر راه اندازی بارهای الکترو موتور در شبکه برق به وجود آمده و باعث خطا در عملکرد، هنگ کردن، ریستارت شدن سیستم های کامپیوتری و یا قفل کردن صفحه کلید می شود. در صورت بروز چنین پدیده ای در شبکه برق شهری، یوپی اس به طور لحظه ای وارد عمل شده و توان مصرفی تجهیزات را از باتری تامین می کند و پس از رفع اشکال در برق شهر ، به وضعیت عادی برمی گردد.
افت طولانی ولتاژ (Brown Out)
در صورت بروز چنین مشکلی، عملکرد یوپی اس مشابه حالت قطع برق می باشد. بعلاوه می توان برای برطرف کردن این مشکل از استابیلایزر (تثبیت کننده ولتاژ) استفاده نمود که کاهش ولتاژ را جبران کرده و مصرف کننده هایی که حتی به یوپی اس متصل نیستند را تحت پوشش قرار می دهد.
افزایش شدید و
ناگهانی ولتاژ (Spike & Surge)
این پدیده در اثر عمل سوئیچینگ در شبکه برق به وجود می آید و در اثر آن ممکن است که ولتاژ به صورت ناگهانی تا چندین برابر ولتاژ نامی شبکه بالا رود. معمولا در یوپی اس ها، مدارهای حفاظتی قرار داده می شود که انرژی موجود ناشی از این افزایش ولتاژ را حذف کرده تا از اعمال آن به تجهیزات جلوگیری شود. این مشکل میتواند باعث بروز ایرادات جدی در دستگاه های الکترونیکی گردد.
افزایش طولانی مدت
ولتاژ (Over
Voltage)
اگر افزایش ولتاژ مدت زیادی ادامه داشته باشد ممکن است به بعضی از قطعات حساس سیستم های سخت افزاری آسیب وارد نماید. در این وضعیت یوپی اس تامین کننده برق مصرف کننده ها خواهد بود و از اتصال برق شهر به مصرف کننده ها جلوگیری به عمل می آورد.
نویز (Noise)
معمولا در شبکه برق, مصرف کننده هایی نظیر مایکروویو وجود دارند که باعث ایجاد نویز و تداخل الکترومغناطیسی در خطوط برق شهر می شود. برای پیشگیری از این مشکل در یوپی اس ها بخشی به نام فیلتر در نظر گرفته می شود تا اثرات ناشی از نویز و تداخل آن تا حد زیادی کاهش دهد.
دلایل استفاده از یوپی اس چیست؟
یوپی اس ها برای مقابله با مشکلات برق AC سیستم های برقی ساخته و طراحی می شوند. این وسایل می توانند در محدوده ای مابین چند صد ولت آمپر (VA) برای حفاظت رایانه شخصی معمولی تا چند میلیون ولت آمپر (MVA) برای مراکز رایانه ای و مخابراتی و صنعتی بزرگ طراحی، ساخته و به بازار عرضه شوند.
یو پی اس در حال حاضر در طیف وسیعی از کاربردهای مختلف مانند : شبکه های رایانه ای ، مراکز پزشکی ، آزمایشگاه های تخصصی و پیراپزشکی ، بیمارستانها ، دستگاه های سونو گرافی و رادیولوژی ، یونیت های دندانپزشکی ، ادارات دولتی و خصوصی و .... استفاده می شوند و نیز برای کلیه مراکز کنترل دقیق ، پی ال سی ها ، مراکز کنترل کارخانجات ، سیستمهای اعلام و اطفاء حریق ، دوربینهای مدار بسته ، پرینتر های صنعتی و هر نوع وسیله ای که نیاز به محافظت ، حفظ اطلاعات و صرفه جوئی در هزینه ها داشته باشند مورد استفاده قرار میگیرد ، زیرا تکرار برخی کارها پر هزینه و یا غیر ممکن خواهد بود .
قطع ناگهانی برق باعث اختلال در اکثر فعالیتهای تجاری , صنعتی , آموزشی, پزشکی و... شده ودر برخی موارد امکان ادامه آن را کاملا ازبین می برد. بسیاری از دستگاههای الکتریکی (همچون سیستمهای کامپیوتری) نسبت به نارسائیهایی مانند افت لحظه ای ولتاژ ، افت طولانی ولتاژ ، قطع برق ، ولتاژهای لحظه ایی بالا، نویز و تاثیرات فرکانس رادیویی و تغییرات فرکانس در منبع تغذیه خود حساس هستند.
سیستم برق اضطراری یا UPS
یو پی اس (UPS) مخفف کلمه Uninterruptible Power Supply یا همان منبع تغذیه بدون وقفه, وسیلهای است که در مجاورت یک دستگاه یا وسیله برقی نصب میشود و هنگام قطع یا تغییرات شدید ولتاژ ورودی، با حفاظت از دستگاه مورد نظر, امکان ادامهٔ کار در حالت نرمال را برای مصرفکننده فراهم میکند. از این سیستم در پاره ای از موارد با عنوان سیستم برق اضظراری نیز یاد می شود.
اصول کار یک یوپی اس در ساده ترین ساختار بدین صورت است که بار در حالت عادی از ورودی AC تغذیه می کند و همزمان شارژر با یکسوسازی ورودی AC و تبدیل آن به جریان DC باتری را شارژ می کند. به محض اینکه ورودی AC قطع و یا نامناسب تشخیص داده شود، اینورتر بلافاصله با تبدیل ولتاژ DC باتری به برق AC ولتاژ بار را بدون ایجاد وقفه تامین می کند بدین معنی که دستگاه شما از نوسانات یا قطع ناگهانی برق محافظت میگردد.